Güney Çin Denizi'nde sular ısınıyor! Çin ve Filipinler donanmaları, ihtilaflı Scarborough Sığı yakınlarında karşı karşıya geldi. Bu gerilim, bölgedeki tansiyonu yeniden yükseltti. Peki, bu karşılaşmanın ardında yatan sebepler neler? İki ülke arasındaki bu çekişme nereye varacak? İşte tüm detaylar...
Güney Çin Denizi'nde Neler Oluyor?
Çin Halk Kurtuluş Ordusu, Filipinler savaş gemisinin "yasa dışı" şekilde bölgeye girdiğini ve uzaklaştırıldığını duyurdu. Komutanlık Sözcüsü Albay Cao Cıvey, "BRP Apolinario Mabini" adlı geminin Çin sularına izinsiz girdiğini, tespit edilip uyarılarak bölgeden çıkarıldığını belirtti. Sözcü, Filipinler'e ihlal ve provokasyonlarına son verme çağrısında bulundu ve aksi halde sonuçlarına katlanacakları uyarısını yaptı.
Filipinler Donanma Sözcüsü Tuğamiral Roy Vincent Trinidad ise, bölgedeki egemenlik iddialarını yineleyerek, Filipin güçlerinin kendi deniz bölgelerinde her gemiye meydan okuma hakkı olduğunu savundu. Bu karşılıklı açıklamalar, bölgedeki gerilimin ne kadar yüksek olduğunu gözler önüne seriyor.
Gerilimin Zamanlaması Dikkat Çekici
Bu gergin karşılaşma, ABD ile Filipinler'in düzenlediği yıllık Balikatan askeri tatbikatının başlamasından saatler önce yaşandı. İki ülkeden 14 bin askerin katıldığı bu tatbikat, 9 Mayıs'a kadar devam edecek. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Guo Ciakun, Filipinler'i tatbikat nedeniyle eleştirerek, "Filipinler'in bölge dışı bir ülkeyle askeri tatbikat yapması, bölgesel istikrara zarar veriyor" dedi.
Scarborough Sığı, Güney Çin Denizi'nin doğusunda, Filipinler'e 222 kilometre mesafede bulunuyor. Bu bölge, son yıllarda iki ülkenin egemenlik iddialarını sergilediği bir alan haline geldi. 2012'de yaşanan bir olayda, Filipinler Sahil Güvenliği'nin Çin balıkçı gemilerini alıkoyma girişimi, Çin Sahil Güvenliği'nin müdahalesiyle gerilime dönüşmüş ve Çin resifin kontrolünü ele geçirmişti.
Güney Çin Denizi Anlaşmazlığı: Temel Sorun Ne?
Güney Çin Denizi, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra bölge ülkeleri arasında egemenlik ihtilaflarının odağında yer alıyor. Çin, 1947'de yayımladığı haritayla Güney Çin Denizi'nin yüzde 80'i üzerinde hak iddia ediyor. Filipinler, Vietnam, Brunei ve Malezya da bölgede hak iddia eden diğer ülkeler arasında. Çin'in ihtilaflı adalarda üsler inşa etmesi ve askeri varlığını artırması, bölge ülkeleri ve ABD tarafından eleştiriliyor.
Hollanda'nın Lahey kentindeki Daimi Tahkim Mahkemesi, 2016'da Filipinler'in başvurusuyla verdiği kararda, Çin'in Güney Çin Denizi'ndeki egemenlik taleplerinin yasal olmadığına hükmetmişti. Ancak Çin, bu kararı tanımıyor.
Güney Çin Denizi'ndeki bu son gerilim, bölgedeki istikrarsızlığın ne kadar kırılgan olduğunu bir kez daha gösterdi. İki ülke arasındaki diyalog kanallarının açık tutulması ve gerilimi tırmandıracak adımlardan kaçınılması büyük önem taşıyor. Aksi takdirde, bu türden olaylar, daha büyük çatışmalara zemin hazırlayabilir.
