İran'dan Avrupa'ya Nükleer Anlaşma Sitemi: Kaçamak Cevaplar!
Dünya

İran'dan Avrupa'ya Nükleer Anlaşma Sitemi: Kaçamak Cevaplar!


19 September 20255 dk okuma3 görüntülenmeSon güncelleme: 19 September 2025

İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, Avrupa ülkeleriyle yürütülen nükleer anlaşma görüşmelerinde yaşanan tıkanıklığa dikkat çekerek, Avrupa'dan "kaçamak cevaplar" aldıklarını belirtti. Erakçi, bu durumun müzakerelerin geleceği açısından endişe verici olduğunu vurguladı.

Nükleer Anlaşmada Yeni Kriz mi?

Abbas Erakçi, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, 2015'teki nükleer anlaşmanın taraflarından İngiltere, Fransa ve Almanya'nın (E3),İran'a Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarını geri getirebilecek snapback mekanizmasını işletme kararı sonrasındaki süreçte Avrupa ile görüşmeler hakkında bilgi verdi. Erakçi, "Avrupa'ya yeni bir öneri sunduk, ancak maalesef bahaneler ve kaçamak cevaplarla karşılaştık" ifadelerini kullandı.

Bu durum, nükleer anlaşmanın geleceğiyle ilgili belirsizliği artırırken, İran'ın Avrupa'ya yönelik eleştirilerini de beraberinde getirdi. İran, Avrupa'nın anlaşmaya bağlı kalmak yerine ABD'nin baskısına boyun eğdiğini savunuyor. Erakçi'nin açıklamaları, Tahran'ın müzakerelerdeki kararlılığını koruduğunu, ancak Avrupa'nın tutumundan memnun olmadığını gösteriyor.

Snapback Mekanizması Nedir?

Snapback mekanizması, 2015 nükleer anlaşmasının önemli bir parçasıdır. Bu mekanizma, İran'ın anlaşma şartlarını ihlal etmesi durumunda, BM yaptırımlarının otomatik olarak yeniden yürürlüğe girmesini öngörür. İngiltere, Fransa ve Almanya, İran'ın anlaşma yükümlülüklerini yerine getirmediği gerekçesiyle bu mekanizmayı devreye sokma tehdidinde bulunmuştu. Bu durum, İran ile Avrupa arasındaki gerilimi tırmandırmıştı.

Nükleer anlaşma, 2015 yılında İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi (ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa) ve Almanya arasında imzalanmıştı. Anlaşma, İran'ın nükleer programını sınırlamayı ve karşılığında ülkeye uygulanan yaptırımların kaldırılmasını amaçlıyordu. Ancak, 2018 yılında ABD'nin anlaşmadan çekilmesi ve yaptırımları yeniden uygulamaya başlamasıyla anlaşma fiilen çökmüştü.

Gelecekte Neler Olacak?

İran'ın nükleer programı ve nükleer anlaşmanın geleceği, uluslararası toplumun gündemindeki en önemli konulardan biri olmaya devam ediyor. Avrupa'nın tutumu, müzakerelerin seyrini belirleyecek önemli bir faktör olarak öne çıkıyor. Erakçi'nin açıklamaları, İran'ın Avrupa'dan daha somut adımlar beklediğini gösteriyor. Aksi takdirde, nükleer anlaşmanın tamamen çökmesi ve bölgede yeni bir krizin yaşanması ihtimali bulunuyor.

  • İran'ın nükleer programı uluslararası arenada büyük bir endişe kaynağıdır.
  • Avrupa ülkeleri, anlaşmayı kurtarmak için çaba göstermesine rağmen, somut sonuçlar elde edilememiştir.
  • ABD'nin yaptırımları, İran ekonomisini olumsuz etkilemiş ve müzakereleri zorlaştırmıştır.

İran ve Avrupa arasındaki bu gerilim, nükleer anlaşmanın geleceği açısından kritik bir dönemeçte bulunuyor. Tarafların yapıcı bir diyalog kurması ve ortak bir zemin bulması, bölgedeki istikrarın sağlanması için hayati önem taşıyor.