İran ile 2015 nükleer anlaşmasının Avrupalı tarafları (İngiltere, Fransa, Almanya - E3), İran'ın nükleer programı ve yaptırımların kaldırılması konusunda önemli bir istişarede bulunmak üzere 16 Mayıs'ta İstanbul'da bir araya geliyor. Bu kritik görüşme, bölgedeki gerginliğin azaltılması ve nükleer anlaşmanın geleceği açısından büyük önem taşıyor.

İstanbul'daki Kritik Nükleer Zirvesi

Tahran merkezli "Irannuances" haber sitesinin bildirdiğine göre, toplantı bakan yardımcıları ve üst düzey diplomatlar düzeyinde gerçekleştirilecek. Bu, tarafların konuya verdiği önemi gösteriyor. Görüşmede, İran'ın nükleer programının geleceği ve ABD'nin tek taraflı yaptırımlarının kaldırılması konuları masaya yatırılacak. Bilindiği üzere, İran ve ABD arasında Umman'ın arabuluculuğunda devam eden nükleer müzakere süreci de bulunuyor. Taraflar bu görüşmelerin olumlu geçtiğini belirtmişlerdi.

Bu kapsamda İran, ABD'nin yaptırımları kaldırması karşılığında nükleer programını kısıtlamaya hazır olduğunu ifade ediyor. Ancak, bu müzakerelerde Avrupa ülkeleri doğrudan yer almıyor. E3 ile İran arasında daha önce 2 Mayıs'ta Roma'da bir görüşme planlanmış, ancak ABD ile İran arasındaki müzakerelerin ertelenmesi üzerine bu toplantı iptal edilmişti.

Avrupa'nın "Tetik Mekanizması" Endişesi

İran'ın en büyük endişelerinden biri, 2015 nükleer anlaşmasıyla kaldırılan Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarının geri getirilmesini sağlayabilecek "tetik mekanizması" adı verilen maddenin Avrupa ülkeleri tarafından işletilme ihtimali. Bu mekanizmanın süresi 18 Ekim'de sona eriyor. Eğer İran'ın nükleer programıyla ilgili bir çözüm bulunamazsa, Avrupa ülkelerinin bu tarihten önce mekanizmayı devreye sokabileceği öngörülüyor.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, 11 Mayıs'ta Fransız gazetesi Le Point'te yayımladığı makalede, "tetik mekanizmasının kötüye kullanılmasının" ciddi sonuçları olabileceğini vurgulamıştı. Erakçi, "Bu durum sadece Avrupa'nın anlaşmadaki rolünün sonu değil, aynı zamanda geri dönüşü olmayan bir hale gelebilecek gerginliğin tırmanması anlamına da gelebilir." ifadelerini kullanmıştı. Bu açıklamalar, İran'ın konuya ne kadar hassas yaklaştığını gösteriyor.

Görüşmenin Olası Sonuçları ve Bölgesel Etkileri

İstanbul'da gerçekleşecek bu kritik görüşme, İran'ın nükleer programının geleceği, bölgedeki istikrar ve uluslararası ilişkiler açısından önemli sonuçlar doğurabilir. Görüşmeden çıkacak sonuçlar, nükleer anlaşmanın yeniden canlandırılması, yaptırımların kaldırılması ve bölgedeki gerginliğin azaltılması gibi konularda belirleyici olabilir. Tarafların yapıcı bir diyalog kurması ve ortak bir zemin bulması, bölgedeki barış ve güvenliğin sağlanmasına katkıda bulunacaktır.

Ancak, görüşmelerde bir uzlaşı sağlanamaması durumunda, bölgedeki gerginlik tırmanabilir ve nükleer anlaşmanın tamamen çökme riski ortaya çıkabilir. Bu da, uluslararası toplumun İran'ın nükleer programı konusunda daha katı önlemler almasına yol açabilir. Bu nedenle, İstanbul'daki zirve, sadece İran ve Avrupa için değil, tüm dünya için büyük önem taşıyor.