1 Mayıs İşçi Bayramı kutlu olsun! İşçi haklarının güvence altına alınması, insan haklarının korunmasıyla mümkündür. Çalışma hakkı, kişinin geçimini sağlamasının yanı sıra yaşamın ekonomik, sosyal, kültürel alanlarına katılımını da mümkün kılar. Ancak bu hakların tam anlamıyla yaşama geçmesi için hala mücadele etmek gerekiyor. İşçilerin ve sendikaların uzun yıllara dayanan çabalarıyla elde edilen kazanımlar, insan onuruna yakışır bir çalışma hayatı için önemli adımlar olsa da, daha gidilecek çok yol var.

Türkiye'de İşsizlik ve Kadın İşsizliği Gerçeği

Kapitalist sistem ve baskıcı iktidarlar, işçi haklarını ihlal etmek için birçok araç kullanıyor. Bu araçların en başında işsizlik geliyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Mart 2025’te Türkiye’de 2 milyon 807 bin kişi işsiz. İşsizliğin yoğun bir biçimde etkilediği bir diğer kesim ise 15-24 yaş arası gençler. Resmi veriler, genç işsizliğini %15,1 olarak duyuruyor. Ne yazık ki, işsizlik kadınları daha fazla etkiliyor. TÜİK'in verilerine göre, kadınlardaki işsizlik oranı erkeklere oranla daha yüksek seyrediyor. Bu durum, kadınların iş hayatında karşılaştığı ayrımcılığın ve zorlukların bir göstergesi.

• Erkeklerde işsizlik oranı: %6,5
• Kadınlarda işsizlik oranı: %10,6
• Genç erkeklerde işsizlik oranı (15-24 yaş): %11,0
• Genç kadınlarda işsizlik oranı (15-24 yaş): %22,6

Bu veriler, işsizliğin kadınlar ve gençler üzerindeki olumsuz etkilerini açıkça ortaya koyuyor. Hükümetin izlediği istihdam politikaları nedeniyle çalışma yaşamının dışına itilen kadınlar, maalesef yaşamın diğer alanlarda da sorunlar yaşamaya devam ediyor.

Çocuk İşçiliği: Utanç Verici Bir Gerçek

Kamunun bu alandaki yükümlülüğünü yerine getirememesi, şirketlerin ihtiyaç duyduğu iş gücünü başka yollarla bulamayacağı anlamına gelmiyor. Sınırsız kâr hırsı mantığıyla faaliyet yürüten şirketler, ihtiyaç duydukları işçileri seçerken en fazla sömürebilecekleri kesime yöneliyor: Çocuklar. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi ve İstanbul Tabip Odası ortak açıklamasında Türkiye’deki çocuk işçi sayısının 3-4 milyon civarında olduğunu belirtti. İSİG Meclisi verilerine göre, 2013-2024 yılları döneminde en az 742 çocuk işçi hayatını kaybetti. Çocukların yeri işyeri değil; güvenli okullar, oyun alanları ve evlerdir.

Barış ve İşçi Hakları Arasındaki Bağlantı

Barış ve işçi hakları arasında doğrudan ve güçlü bir korelasyon var. Savaşların ve silahlı çatışmaların olduğu bir ortamda işçi haklarının korunması ve geliştirilmesi mümkün değil. Ülkemizde 40 yılı aşkın süredir devam eden Kürt meselesi de işçilerin ve emekçilerin koşullarını doğrudan etkileyen önemli bir faktör. Bu bakımdan, atılan olumlu adımlar, işçiler ve emekçiler için muazzam olumlu sonuçlar doğurma potansiyeline sahip.

Çalışma hakkı kadar, çalışırken sahip olunan haklar da önemlidir. Örgütlenme, toplantı ve gösteri yapma, ifade özgürlüğü, seyahat özgürlüğü, grev hakkı, eğitim hakkı gibi temel haklar, işçilerin ve emekçilerin vazgeçilmezleridir. Sendikalar, işçi hakları mücadelesinde önemli bir rol oynar ve barış hareketinin öncüsü konumundadır. İşçiler ve sendikalar, uzun yıllara dayanan mücadeleler sonucunda önemli kazanımlar elde etmiştir. Ancak, bu hakların tam anlamıyla yaşama geçmesi için hala atılması gereken adımlar vardır.