Türkiye'de enflasyonla mücadelede önemli bir konu olan kira artışları, mevcut hesaplama yöntemi nedeniyle tartışma yaratıyor. Konut ve iş yeri kira artış oranlarının 12 aylık Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ortalaması baz alınarak belirlenmesi, enflasyonla mücadelede bazı zorluklara neden oluyor. Peki, bu durum gerçekten enflasyonu tetikliyor mu? İşte detaylar...

Kira Zammı Hesaplama Yöntemi ve TÜFE İlişkisi

Kira zammı hesaplama yöntemi, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanan Orta Vadeli Ekonomi Programı (2019-2021) kapsamında değiştirildi. Daha önce Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) baz alınarak yapılan hesaplamalar, 2019'dan itibaren TÜFE'deki 12 aylık ortalamalara göre belirlenmeye başlandı. Ancak bu yeni yöntemde baz alınan 12 aylık TÜFE ortalaması, genellikle gerçekleşen yıllık enflasyon oranının üzerinde seyrediyor.

Bu durumun kiracıları koruma amacı taşıdığı belirtilse de, TÜFE'nin yüksek seyretmesi nedeniyle kiracılar da olumsuz etkilenebiliyor. Örneğin, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) nisan enflasyonunu aylık %3, yıllık bazda ise %37,86 olarak açıkladı. Ancak 12 aylık TÜFE ortalaması %48,73 oldu. Bu durumda, ev sahipleri mayısta kiralarına %48,73 oranında zam yapabilecekler. Bu oran, yıllık TÜFE'nin yaklaşık 11 puan üzerinde bir artış anlamına geliyor.

Enflasyon Sepeti ve Konutun Ağırlığı

Enflasyon sepetinde konutun ağırlığı %15,21 olarak hesaplanıyor. 12 aylık TÜFE ortalamasına göre yapılan kira artışları, birim fiyatlara da yansıyor. Nisan ayı enflasyon verileri incelendiğinde, yıllık bazda en yüksek katkının 9,98 puan ile konut grubundan geldiği görülüyor. Aylık bazda ise %3 düzeyinde gerçekleşen nisan enflasyonunun 0,74 puanını yine konut grubu oluşturuyor.

• Konutun enflasyon sepetindeki ağırlığı: %15,21
• Yıllık bazda konutun enflasyona katkısı: 9,98 puan
• Aylık bazda konutun enflasyona katkısı: 0,74 puan

Hesaplama Yöntemi Değiştirilmeli mi?

Veriler incelendiğinde, 12 aylık TÜFE ortalamasına göre kira hesaplama yönteminin yeniden güncellenmesi gerektiği düşünülüyor. Enflasyonu artıran bu döngüden kurtulmak için, gerçekleşen yıllık TÜFE'nin kira zammı hesaplamasında baz alınmasının daha doğru olacağı savunuluyor. Yüksek kira artışları hem esnafın hem de vatandaşın cebini olumsuz etkilerken, mevcut uygulamada yapılacak bir değişiklik enflasyonla mücadelede önemli bir adım olabilir.

Sonuç olarak, kira artışlarının enflasyon üzerindeki etkisi göz ardı edilemez. Mevcut hesaplama yönteminin gözden geçirilmesi ve daha adil bir sistemin oluşturulması, hem kiracıların hem de ev sahiplerinin menfaatine olacaktır. Enflasyonla mücadelede kararlı adımlar atılırken, kira politikasının da bu hedefe uygun hale getirilmesi büyük önem taşıyor.