Sonbahar, kışa hazırlıkların en yoğun olduğu dönemdir. Ülkemizde yazın en güzel lezzetlerini kış aylarına taşımak için birbirinden farklı yöntemler denenir. Salçalar, konserveler, reçeller hazırlanırken, taze sebzeler kurutulur veya dondurulur. Kış sofralarının vazgeçilmezi olan soslar da bu hazırlıkların önemli bir parçasıdır. Bu yazıda, ülkemizde de oldukça popüler olan İtalyan sosu pestonun Anadolu mutfağına uyarlanmış tariflerine yer vereceğiz.

Pesto Nedir?

Pesto, İtalyanca "pestare" yani ezmek, dövmek fiilinden türemiştir. Genellikle fesleğen, çam fıstığı, sarımsak, parmesan peyniri ve zeytinyağı kullanılarak hazırlanır. Bu malzemelerin havanda dövülerek karıştırılmasıyla elde edilen pesto, İtalyan mutfağının vazgeçilmezlerindendir. Pesto, özellikle makarnalarda, salatalarda ve sandviçlerde sıklıkla kullanılır. Farklı varyasyonları da mevcuttur; örneğin, domatesli pesto (pesto rosso) veya cevizli pesto (salsa di noci) gibi.

Pesto'nun Tarihi

Pesto benzeri ezmelerin tarihi Roma İmparatorluğu'na kadar uzanmaktadır. Roma mutfağında peynir ve otların havanda dövülmesiyle elde edilen "moretum" adlı bir ezme bulunmaktaydı. Ancak günümüzde bildiğimiz pesto, Orta Çağ'da ortaya çıkmıştır. Özellikle İtalya'nın Cenova bölgesine özgü kabul edilen pesto, zamanla tüm dünyaya yayılmıştır. İtalyan mutfağının zenginliği ve çeşitliliği, pesto'nun farklı bölgelerde farklı malzemelerle hazırlanmasına olanak sağlamıştır.

Anadolu Dokunuşuyla Pesto Tarifleri

İşte, Anadolu mutfağına uyarlanmış, kışlık olarak da hazırlanıp stoklanabilecek iki farklı pesto tarifi:

• Salsa di Noci (Ceviz Sosu)

Malzemeler:

• 200 g ceviz içi
• 2 diş sarımsak
• 100 g parmesan peyniri
• 5 dilim ekmek içi
• 200 ml sızma zeytinyağı
• 1 çay bardağı krema
• Bir fiske tuz
• Bir fiske taze kekik
• 1 su bardağı süt

Yapılışı:

1. Ceviz içlerini sıcak suda 5 dakika bekletin, ardından süzüp kağıt havluyla kurulayın.
2. Ekmek içini bir kasede 5 dakika sütle ıslatın, fazla sütü sıkın.
3. Sarımsağı tuz ekleyerek dövün. Üzerine cevizleri ekleyip macun kıvamına gelene kadar ezin.
4. Parmesan peynirini rendeleyin ve macuna ekleyip dövmeye devam edin.
5. Yavaş yavaş krema ve zeytinyağını, istediğiniz aroma ve koyuluk oluşana kadar parça parça ekleyip karıştırın.
6. Kekik ve istediğiniz diğer baharatları ilave edip sosunuzu tamamlayın.
• Pesto Rosso (Kırmızı Pesto)

Malzemeler:

• 200 g kurutulmuş domates
• 60 g taze fesleğen yaprağı
• 80 g badem
• 2 diş sarımsak
• 100 g parmesan peyniri
• 200 ml sızma zeytinyağı
• 2 çay kaşığı kırmızı pul biber
• 1 fiske tuz

Yapılışı:

1. Kuru domatesleri en az bir gece önceden zeytinyağına yatırın. Eğer bu mümkün değilse, buharda yumuşatın.
2. Sarımsağı tuz ekleyerek dövün. Üzerine bademleri ekleyip macun kıvamına gelene kadar ezin.
3. Fesleğen yapraklarını ve kurutulmuş domatesleri azar azar ekleyerek dövmeye devam edin.
4. Rendelediğiniz parmesan peynirini ve zeytinyağını yavaşça ilave edip sürekli ezin.
5. Gerekiyorsa, kıvamı açmak için, çok az domates suyu ekleyebilirsiniz.
6. Baharatları ekleyerek sosu tamamlayın.

Bu tarifleri kendi damak zevkinize göre uyarlayabilir, farklı malzemeler ekleyerek özgün lezzetler yaratabilirsiniz. Kışlık olarak hazırlamak için, sosları kaynar sudan geçirilmiş kavanozlara doldurup kapaklarını da kaynatarak sıcak sıcak kapatmayı unutmayın.

Pesto sosu, İtalyan mutfağının sevilen bir lezzeti olmasının yanı sıra, Anadolu mutfağına da kolaylıkla adapte edilebilen bir sostur. Farklı malzemelerle zenginleştirilerek hazırlanan pesto tarifleri, kış sofralarınıza lezzet ve çeşitlilik katacaktır. Ev yapımı pesto sosu ile hem sağlıklı hem de lezzetli öğünler hazırlayabilirsiniz. Afiyet olsun!